ดารุมะ คืออะไร
ตุ๊กตาดารุมะ (Daruma) คือ ตุ๊กตาล้มลุกของญี่ปุ่น ทรงกลมไม่มีแขนขา ทำจากไม้ ด้านในกลวง มักเป็นสีแดง อาจมีดวงตาข้างเดียวหรือไม่มีทั้งสองข้าง ทั้งนี้เพราะการเขียนดวงตาให้กับดารุมะนี้เองคือธรรมเนียมขอพรอย่างหนึ่งของชาวญี่ปุ่น
ดารุมะถือเป็นของนำโชค เพราะเป็นตุ๊กตาล้มลุกที่ไม่ว่าจะผลักกี่ครั้งก็ตั้งกลับขึ้นมาได้เสมอ จึงเป็นเครื่องหมายของความพยายามและความสำเร็จ
ประวัติความเป็นมาของดารุมะ
ที่มาของดามุระออกจะน่ากลัวสักหน่อย ว่ากันว่าต้นแบบของดารุมะมาจากพระชาวอินเดียที่ชื่อ ดารุมะไดชิ (達磨大師) ผู้นั่งสมาธิเป็นเวลาถึง 9 ปีจนแขนขาเปื่อยเน่าและผุสลายไป
มีทฤษฎีว่าธรรมเนียมวาดตาให้ดารุมะเริ่มในสมัยเอโดะ ช่วงนั้นเกิดการระบาดของไข้ทรพิษขึ้น ซึ่งเป็นโรคที่อันตรายต่อดวงตา จึงมีการทำดารุมะไร้ตาขึ้นเพื่อวาดดวงตาลงไปเป็นการขอพรให้ช่วยคุ้มครองตนจากโรคนี้ ที่มักทาเป็นสีแดงก็เพราะเชื่อกันว่าสีแดงจะช่วยปัดเป่าสิ่งไม่ดี
การวาดดวงตาขอพร
วิธีขอพรคือให้วาดดวงตาข้างซ้ายของตุ๊กตาก่อน (จะอยู่ขวามือของเราเมื่อหันหน้าเข้าตุ๊กตา) แล้วจึงอธิษฐานสิ่งที่อยากให้เป็นจริง เมื่อสมหวังแล้วให้มาวาดดวงตาอีกข้างหนึ่ง อย่างไรก็ตาม ไม่ได้มีข้อกำหนดตายตัวว่าต้องวาดข้างซ้ายก่อนเสมอ
กรณีไม่สมหวัง จะวาดหรือไม่วาดดวงตาอีกข้างก็ได้
ไม่ว่าจะสมหวังหรือไม่ เมื่อผ่านไป 1 ปีก็ควรนำไปคืนที่วัดหรือศาลเจ้า เนื่องจากเชื่อกันว่าตุ๊กตาจะคอยรับสิ่งไม่ดีแทนเรา แม้ไม่สมหวัง บางคนอาจวาดดวงตาอีกข้างให้ตุ๊กตาเป็นการขอบคุณที่ช่วยปกป้องมาตลอด 1 ปี
สีของดารุมะ
นอกจากสีแดงแล้ว ตุ๊กตาดารุมะ ยังมีหลายสี โดยแต่ละสีก็จะมีความหมายแตกต่างกัน ได้แก่
- สีแดง ปัดเป่าภัยอันตราย
- สีดำ ค้าขายรุ่งเรือง
- สีเหลือง/ทอง การเงิน
- สีขาว สอบผ่านหรือบรรลุเป้าหมาย
- สีเขียว สุขภาพ
- สีชมพู ความรัก
ดารุมะในปัจจุบัน
ดารุมะในปัจจุบันมีหลายรูปแบบ หลายขนาด รวมถึงแบบมีตา 2 ข้างที่เอาไว้ประดับหรือเป็นของฝาก สามารถหาซื้อได้ตามร้านค้า ย่านการค้า ศาลเจ้า และวัด เป็นต้น
ดารุมะโอโตชิ (Daruma otoshi)
ดารุมะโอโตชิ คือ หนึ่งในเกมที่เล่นกันในวันปีใหม่ของญี่ปุ่น มีลักษณะเป็นหอคอยไม้ที่มีหน้าดารุมะอยู่ด้านบน วิธีเล่นคือใช้ค้อนไม้เคาะท่อนไม้ออกทีละชิ้นโดยไม่ทำให้หอคอยล้ม จนเหลือดารุมะเป็นชิ้นสุดท้าย หากใครทำให้หอคอยไม่ล้มได้ ถือว่าจะโชคดีตลอดปี