อิเคบานะ (Ikebana) แปลว่า ดอกไม้มีชีวิต หรือ วิถีแห่งดอกไม้ คือศิลปะการจัดดอกไม้แบบญี่ปุ่นโบราณ โดยในการเริ่มต้นเกิดจากการจัดดอกไม้เพื่อบูชาพระพุทธรูปซึ่งไม่มีรูปแบบการจัดที่ตายตัว ระยะต่อมาการจัดดอกไม้แบบอิเคบานะได้ถูกถ่ายทอดไปยังชนชั้นสูงของญี่ปุ่น
การจัดดอกไม้แบบเรียบง่ายเกิดขึ้นตั้งแต่ศตวรรษที่ 7 เมื่อพุทธศาสนาจากจีนเข้ามาในญี่ปุ่น โดยมีธรรมเนียมที่จัดวางดอกไม้ไว้หน้าพระพุทธรูป และตลอดหลายศตวรรษที่ผ่านมาการจัดดอกไม้นี้ค่อยๆ พัฒนาความวิจิตรบรรจงไปตามความเชื่อของศาสนาชินโต พุทธศาสนาดั้งเดิม และเซนในญี่ปุ่น การจัดดอกไม้แบบญี่ปุ่นหรืออีเคบานะ เป็นความงามง่ายและเป็นธรรมชาติ อาจประกอบด้วยกิ่งไม้บ้าง ดอกไม้บ้าง อย่างละนิด อย่างละหน่อย ดูแล้วทั้งสมถะ ทั้งสง่างาม หลายคนบอกว่า การจัดดอกไม้ญี่ปุ่นก็เหมือนการไม่จัด แต่ลีลาดอกไม้ลักษณะนี้ ยิ่งสร้างความสะดุดตา สะดุดใจให้กับผู้พบเห็นทั่วไป
สรุปสั้น ๆ แล้ว การจัดดอกไม้ในแบบ Ikebana จะคำนึงถึงส่วนประกอบ 3 ส่วนดังนี้
สามกิ่งนี้ถูกนำมาจัดวางในแจกันใบเดียวเพื่อสื่อถึงความสัมพันธ์ระหว่างสวรรค์ มนุษย์ และโลกปัจจุบัน อีกทั้งการจัดดอกไม้แบบ Ikebana จะไม่เน้นการใช้ดอกไม้ที่เยอะ แต่เป็นการใช้ดอกไม้เพียงชนิดเดียวหรือไม่เกิน 3-4 ชนิด เน้นไปที่ความสวยอย่างธรรมชาติของดอกไม้ชนิดนั้น ๆ ซึ่งจะแตกแต่งจากการจัดดอกไม้แบบชาวตะวันตกที่เน้นดอกไม้จำนวนเยอะและสีสันสดใส
เวลาแห่งความเงียบ เปรียบเสมือนการเดินทางภายในที่เกิดขึ้นระหว่างการจัดดอกไม้อิเคบานะ เพราะเป็นช่วงเวลาที่จะได้ใช้สำรวจธรรมชาติที่เรามักจะมองข้ามเพราะการใช้ชีวิตที่เร่งรีบ บางคนอาจไม่สามารถอยู่กับความเงียบเหล่านี้ได้ เพราะไม่เคยมีเวลาที่จะได้อยู่กับความเงียบ โดบเราจะได้ค่อยๆ เรียนรู้สิ่งที่เกิดขึ้นภายใน ความอ่อนโยนของธรรมชาติ และความเชื่อมโยงระหว่างเรากับดอกไม้ โดยได้ใช้ทั้งจินตนาการอย่างสร้างสรรค์ แจ่มใส มีสมาธิ และผ่อนคลายไปในขณะเดียวกัน